Buku Ilmu Pengetahuan Sosial Jilid 1 Kelas 10 SMK

SMK Kelas 10

Buku Ilmu Pengetahuan Sosial Jilid 1 Kelas 10 SMK
Kelas 10
Pengarang Nur Wahyu Rochmadi
Penerbit Pusat Perbukuan Departemen Pendidikan Nasional
Tahun 2008
Baca Online Beli di Shopee

File akan tersedia dalam:

detik

AD.

Buku Terkait
4.7
Berikan Penilaian
Star Star Star Star Star

Materi Ilmu Pengetahuan Sosial Jilid 1


ii
DAFTAR ISI

BAB 1................................................................................................................................1
MANUSIA SEBAGAI MAKHLUK SOSIAL................................................................. 1
A. MANUSIA SEBAGAI MAKLUK INDIVIDU........................................................ 1
B. MANUSIA SEBAGAI MAKLUK SOSIAL......................................................... 2
C. KEPRIBADIAN....................................................................................................... 9
1. Unsur-Unsur Kepribadian............................................................................. 14
2. Faktor-faktor yang Berpengaruh dalam Pembentukan Kepribadian.21
3. Teori Kepribadian............................................................................................ 30
4. Bentuk Kepribadian Manusia....................................................................... 40
D. INTERAKSI SOSIAL........................................................................................... 43
1. Syarat-syarat Terjadinya Interaksi Sosial................................................. 45
E. RINGKASAN......................................................................................................... 62

BAB 2.............................................................................................................................. 65
KEBANGKITAN NASIONAL....................................................................................... 65
A. KOLONIALISME DAN IMPERIALISME DI INDONESIA............................... 65
1. Imperialisme Belanda dan Inggris.............................................................. 66
2. Perlawanan Menentang Praktek Imperialisme dan Kolonialisme....... 75
3. Dampak Kolonialisme dan Imperialisme di Indonesia.......................... 85
B. KESADARAN NASIONAL................................................................................ 110
1. Semangat Kebangsaan (Nasionalisme)................................................. 110
Gebyar-Gebyar ......................................................................................................... 1
2. Sebab-sebab Timbulnya Nasionalisme................................................... 111
3. Tujuan Nasionalisme.................................................................................... 111
4. Akibat Nasionalisme..................................................................................... 112
5. Tahap-tahap Pertumbuhan Nasionalisme.............................................. 112
6. Faktor Pendorong Munculnya Nasionalisme di Indonesia................ 113
7. Perbedaan Nasionalisme Asia dan Eropa.............................................. 113
8. Konsep Lain yang Berhubungan dengan Nasionalisme.................... 114
C. PERGERAKAN NASIONAL............................................................................. 115
1. Pengertian....................................................................................................... 115
2. Faktor Pendorong Munculnya Pergerakan Nasional Indonesia....... 116
3. Organisasi Pergerakan Nasional Indonesia........................................... 119
D. IDENTITAS NASIONAL.................................................................................... 139
1. Pengertian....................................................................................................... 139
2. Proses Pembentukan Identitas Nasional................................................ 140
3. Faktor yang Mempengaruhi Pembentukan Identitas Nasional......... 141
4. Simbol-Simbol Kenegaraan sebagai Identitas Nasional..................... 143
E. RINGKASAN....................................................................................................... 150

BAB 3............................................................................................................................ 156
KEBUTUHAN MANUSIA........................................................................................... 156
A. KEBUTUHAN HIDUP MANUSIA..................................................................... 156
B. MACAM-MACAM KEBUTUHAN MANUSIA............................................... 161
1. Kebutuhan Menurut Intensitasnya...................................................... 161
2. Kebutuhan Menurut Sifatnya................................................................ 162
3. Kebutuhan Menurut Waktu.................................................................... 162
Kebutuhan Menurut Wujud.................................................................... 163
5. Kebutuhan Menurut Subyek.................................................................. 163
C. UPAYA MANUSIA MEMENUHI KEBUTUHAN........................................... 165
D. ALAT PEMUAS KEBUTUHAN...................................................................... 168
E. NILAI KEGUNAAN............................................................................................. 170
F. MASALAH POKOK EKONOMI..................................................................... 172
G. RINGKASAN...................................................................................................... 174

BAB 4............................................................................................................................ 176
KONSEP-KONSEP EKONOMI................................................................................. 176
A. KEGIATAN PEREKONOMIAN........................................................................ 176
B. PRODUKSI........................................................................................................ 177
C. SISTEM PEREKONOMIAN............................................................................ 184
1. Sistem Ekonomi Pasar Bebas atau Liberal....................................... 184
2. Sistem Ekonomi Campuran................................................................... 187
3. Sistem Ekonomi Perencanaan Terpusat atau Terencana.............. 187
4. Sistem Ekonomi Kapitalis Pasar Negara Maju...................................... 188
5. Ekonomi Sosialis Pasar............................................................................... 189
D. PELAKU KEGIATAN EKONOMI................................................................... 190
E. PRINSIP EKONOMI......................................................................................... 191
F. MOTIF EKONOMI............................................................................................. 194
G. PERMINTAAN (DEMAND)........................................................................... 195
H. PENAWARAN (SUPPLY)............................................................................... 197
I. KESEIMBANGAN HARGA............................................................................. 199
J. BENTUK-BENTUK STRUKTUR PASAR..................................................... 203
1. Pasar Persaingan Sempurna................................................................ 205
2. Pasar Monopolistik.................................................................................. 205
3. Pasar Oligopoli......................................................................................... 205
4. Pasar Monopoli......................................................................................... 205
K. KAPITAL.............................................................................................................. 206
1. Sumber-Sumber Kapital.............................................................................. 208
f. Investasi asing................................................................................................ 213
L. TEKNOLOGI DAN FUNGSI WIRASWASTA................................................. 218
1. Teknologi......................................................................................................... 219
2. Wiraswasta...................................................................................................... 221
3. Terbentuknya Wiraswasta.......................................................................... 223
4. Inovasi.............................................................................................................. 224
M. RINGKASAN...................................................................................................... 229

BAB 5............................................................................................................................ 232
STRUKTUR SOSIAL.................................................................................................. 232
A. MASYARAKAT.................................................................................................. 233
1. Komunitas (community).............................................................................. 234
2. Pengelompokkan Masyarakat.................................................................... 234
B. PELAPISAN MASYARAKAT........................................................................... 236
1. Sifat-Sifat Lapisan Masyarakat.................................................................. 239
2. Kelas-Kelas dalam Masyarajat (Social Classes).............................. 240
3. Dasar Lapisan Masyarakat.................................................................... 241
4. Unsur-Unsur Lapisan Masyarakat....................................................... 242
C. STRUKTUR SOSIAL......................................................................................... 247
D. PRANATA SOSIAL........................................................................................... 259
1. Ciri Umum Pranata Sosial........................................................................... 259
3. Pengelompokkan Pranata Sosial.............................................................. 260
4. Tipe-Tipe Pranata Sosial............................................................................. 261
5. Proses Pembentukan Pranata Sosial....................................................... 262
6. Fungsi Pranata Sosial.................................................................................. 262
a. Pranata Keluarga................................................................................................... 263
b. Pranata Pendidikan.............................................................................................. 264
c. Pranata Agama...................................................................................................... 264
d. Pranata Ekonomi................................................................................................... 264
e. Pranata Politik........................................................................................................ 264
E. MOBILITAS SOSIAL......................................................................................... 265
1. Cara Untuk Melakukan Mobilitas Sosial.................................................. 266
2. Faktor Penghambat Mobilitas Sosial ........................................................ 267
3. Beberapa Bentuk Mobilitas Sosial........................................................... 268
a. Mobilitas sosial horizontal.......................................................................... 268
b. Mobilitas sosial vertikal .............................................................................. 269
c. Mobilitas antargenerasi .............................................................................. 269
d. Mobilitas intragenerasi ............................................................................... 270
e. Gerak Sosial Geografis ............................................................................... 270
4. Faktor-faktor yang Mempengaruhi Mobilitas Sosial....................... 270
5. Saluran-Saluran Mobilitas Sosial......................................................... 271
6. Dampak Mobilitas Sosial........................................................................ 273
7. Masyarakat Pedesaan (Rural Community) dan Masyarakat Perkotaan
(Urban Community)........................................................................................... 274
F. PERUBAHAN SOSIAL...................................................................................... 279
G. RINGKASAN...................................................................................................... 281

BAB 6............................................................................................................................ 285
KONFLIK SOSIAL...................................................................................................... 285
A. PENGERTIAN KONFLIK SOSIAL.................................................................. 285
B. SUMBER KONFLIK SOSIAL........................................................................... 292
1. Faktor Penyebab Konflik................................................................................. 294
a. Perbedaan individu....................................................................................... 294
b. Perbedaan latar belakang kebudayaan................................................... 295
c. Perbedaan kepentingan antara individu atau kelompok.................... 295
d. Perubahan-perubahan nilai yang cepat dan mendadak dalam
masyarakat.......................................................................................................... 296
C. BENTUK KONFLIK SOSIAL.......................................................................... 296
D. PROSES KONFLIK.......................................................................................... 299
E. POLA PENYELESAIAN KONFLIK............................................................... 301
1. Macam-macam Pola Pengelolaan Konflik......................................... 304
2. Faktor-faktor yang Mempengaruhi Pola Penyelesaian Konflik.... 308
F. RINGKASAN..................................................................................................... 312

BAB 7............................................................................................................................ 315
MASYARAKAT MULTIKULTUR.............................................................................. 315
A. KEBUDAYAAN (CULTURE).......................................................................... 315
1. Wujud Kebudayaan....................................................................................... 317
2. Unsur-unsur Kebudayaan...................................................................... 318
3. Kebudayaan sebagai Peradaban......................................................... 322
4. Kebudayaan sebagai mekanisme stabilisasi......................................... 324
B. MULTIKULTURAL........................................................................................... 326
C. SEJARAH MULTIKULTURALISME.............................................................. 335
D. PENDIDIKAN MULTIKULTURAL.................................................................. 336
1. Tujuan Pendidikan Multikultural.......................................................... 339
2. Dimensi-dimensi Pendidikan Multikultural........................................ 342
2. Tahap-tahap Pengembangan Pendidikan Multikultural................. 344
D. RINGKASAN..................................................................................................... 346
BAB 8............................................................................................................................ 351
KERAGAMAN BUDAYA........................................................................................... 351
A. BUDAYA LOKAL BUDAYA ASING DAN KEBUDAYAAN NASIONAL.351
B. HUBUNGAN ANTAR BUDAYA..................................................................... 369
1. Budaya dan Komunikasi........................................................................ 369
D. MASALAH KERAGAMAN BUDAYA............................................................ 385
1. Primordialisme.......................................................................................... 385
2. Konflik dan Integrasi Bangsa................................................................ 387
3. Integrasi Nasional.................................................................................... 389
4. Stereotif Etnis (Suku Bangsa)............................................................... 390
E. KEUNTUNGAN DARI KERAGAMAN BUDAYA......................................... 393
F. SIKAP TOLERANSI DAN EMPATI PADA MASYARAKAT YANG
BERAGAM BUDAYANYA..................................................................................... 394
1. Empati dan Prasangka................................................................................. 395
G. RINGKASAN..................................................................................................... 399

BAB 9............................................................................................................................ 404
SUMBERDAYA ALAM............................................................................................... 404
A. PENGERTIAN SUMBERDAYA ALAM......................................................... 404
B. SIFAT DAN MACAM SUMBERDAYA ALAM............................................. 406
C. RUANG LINGKUP SUMBERDAYA ALAM................................................. 421
D. PERMASALAHAN SUMBERDAYA ALAM................................................. 422
E. KETERBATASAN SUMBER DAYA ALAM................................................. 423
F. PENGELOLAAN SUMBERDAYA ALAM..................................................... 426
1. Prinsip Daya Toleransi............................................................................ 427
2. Prinsip Hukum Minimum........................................................................ 427
3. Prinsip Faktor Pengontrol...................................................................... 427
4. Prinsip Ketanpabalikan.......................................................................... 428
5. Prinsip Pembudidayaan......................................................................... 428
6. Prinsip Holisme........................................................................................ 428
7. Pendekatan Progresif............................................................................. 428
G. PENTINGNYA TEKNOLOGI DALAM PENGGUNAAN SUMBER-
SUMBER ALAM...................................................................................................... 429
H. FAKTOR-FAKTOR SOSIAL BUDAYA DAN PENGGUNAAN SUMBER-
SUMBER ALAM...................................................................................................... 430
I. KEADAAN EKONOMI YANG MEMBATASI PENGGUNAAN SUMBER-
SUMBER ALAM...................................................................................................... 431
J. RINGKASAN..................................................................................................... 434
LAMPIRAN A................................................................................................................... 1